Mali Borç Nedir, Maliye Borcu Ödenmezse Ne Olur?

İşletmeler ve firmalar için büyük öneme sahip olan mali borçlar nedir ve bilinmesi gerekenler nelerdir? Hangi borçlar finansal borçlar olarak kabul edilir? Bu soruların cevaplarını ve mali borçlara dair merak ettiğiniz diğer hususları yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Finansal Borç veya Mali Borç Nedir?

[highlight color=”yellow”]Mali borçlar; işletmelerin kredi kuruluşları ve piyasadaki diğer aktörlerden aldıkları borçlara verilen isimdir[/highlight]. İşletme tarafından alınan borçlar borcun vadesine göre ikiye ayrılır; kısa vadeli borçlar ve uzun vadeli borçlar.

Borçlara ilişkin bu ayrım yapıldıktan sonra dönem sonunda yeniden bir değerlendirme yapılıyor. Yapılan değerlendirmede uzun vadeli borçlardan kısa vadeli hale gelenlerin kategorisi değiştiriliyor.

Mali borçların düzenlenmesine ilişkin işlemle  vergi kanununda yer alan maddelere göre yapılıyor. Dolayısıyla önemli olan borcun türüdür.

Mali borçlar grubunda neler yer alır?

Mali borçlar veya bilinen diğer adıyla finansal borçlara ilişkin gruplandırma bilançoda yer alma durumlarına göre yapılıyor. Buna göre bilançoda yer alacak olan borçlar şunlardır;

• Banka kredileri
• Çıkarılmış bono ve senetler
• Çıkarılmış tahviller ve bunlara dair borçlar
• Çıkarılmış diğer menkul kıymetler
• Diğer mali borçlar

Mali borçlar dönemi sonunda alacaklı olan banka veya ilgili finans kuruluşu ile borca ilişkin anlaşma sağlanması gerekiyor. Anlaşmanın sağlanamadığı hallerde işletme kayıtlarına bakılıyor. Üzerinde anlaşma sağlanamayan borçla ilgili gerekli araştırmalar yapılır.

İhtilaflı olan borcun nedeni tespit edilemeyen bölümü geçici hesaplara aktarılıyor. Daha sonra söz konusu borçlar işletmeler aleyhine zarar niteliğindeki giderler şeklinde yazılıyor. Ama bu noktada çok önemli bir husus var. Bahsedilen türden zararların kanuni olarak kabul edilmeyen türden zararlar olduğunun bilinmesi gerekir.

Yukarıda sıralanan ve mali borçlar grubunda yer alan borç türlerine ilişkin genel açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

• Banka Kredileri

Bankalar ve diğer kredi kuruluşlarından alınan kaynaklar bu grubun içerisinde yer alıyor. Söz konusu krediler bilançonun uzun ya da kısa vadeli yabancı kaynakları içerisinde yer alıyor. Bankalardan ya da diğer kredi kuruluşlarından alınan borçlar hesap edilirken borcun TL veya döviz olup olmadığına bakılıyor ve buna göre hesaplamalar yapılıyor.

Uzun vadeli kredilerin anapara taksitleri ve faizleri de bu kapsamda değerlendiriliyor. Ayrıca banka kredileri kendi içinde farklı sınıflara ayrılır.

• Çıkarılmış Bono ve Senetler

Bono ve senetler işletme tarafından çıkarılır ve vadesi bir yılın altında olan araçlardır. Ancak işletmenin borçlu olarak imzalamış olduğu poliçe ve bonoların bu grupta yer almadığının bilinmesi gerekiyor.

Ayrıca, 0850 222 0 800 numarasının kime ait olduğunu linkteki sayfamızdan öğrenebilirsiniz.

İşletme tarafından çıkarılmış olan bono ve menkul kıymetlerin değerlemesinde nominal bedel kullanılır. Burada döviz ve TL farkı dikkate alınıyor. Döviz ile düzenlenmiş olan bonoların nominal bedellerinin hesaplanmasında Maliye Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu döviz alış kuru ile yapılacak kur değerlemesinin sonucunun dahil edilmesi ile tespit etme yapılıyor. Yine mali borçlar içerisinde yer alan menkul kıymetlere dair finansman yükünün tespitinde kur farkı dikkate alınıyor.

• Çıkarılmış Tahviller ve Bunlara Dair Borçlar

Mali borçlar gurubunda yer alan tahviller ve bunlara ait borçlar farklı kaynaklar içinde yer alıyor. Tahviller uzun vadeli dış kaynakların, tahvillere ilişkin anapara ve faiz borçlarının ise kısa vadeli kaynaklarda yer alması söz konusudur. Tahviller kendi içinde endeksli tahviller ve dönemsel faiz ödemeli tahviller şeklinde ikiye ayrılıyor.

• Çıkarılmış Diğer Diğer Menkul Kıymetler

Mali borçlar içerisinde çıkarılan bono ve senetler ile tahvillerin dışında kalanlar bu grupta yer alıyor. Bu noktada önemli bir ayrıntı vardır. İşletme tarafından çıkarılmış olan fakat bir borçlanma amacından daha çok sahibine ek haklar tanıyan menkul kıymetler olabilir. Bu türden menkul kıymetlerin bu grupta yer alması söz konusu değildir. Onlar, öz sermaye içerisinde yer almaktadır.

• Diğer Mali Borçlar

İşletmelerin banka veya benzeri kuruluşlardan aldıkları krediler ve menkul kıymetlere ilişkin borçların dışındakiler bu sınıfta yer alıyor. Bu grup içerisinde yer alan mali borçlar diğer gruplarda olduğu gibi nominal olarak değerlemeye tabidir.

Mali Borçların Önemi

Mali borçlar ya da finansal borçlar, bir işletme veya firma için büyük bir öneme sahiptir. Bu alanda doğru bir planlamanın yapılması gerekiyor. Eğer planlama noktasında hatalar yapılır ve ortaya çıkan sonucun nereye gideceği hesaplanmazsa sonuç hayal kırıklığı olacaktır.

Bankalardan alınan krediler veya kullanılan diğer borçlanma araçları işletmenin mali büyüklüğü ile uyumlu olmalıdır. Evet, borçlanma miktarında her zaman değişkenlik söz konusu olabilir. Ancak alınan borcun veya yapılan toplam borçlanmanın kesinlikle işletmenin mali büyüklüğü ile orantısız şekilde yüksek olmaması gerekiyor.

İşletmenin genel işleyişine bağlı olarak kredi kullanması ve diğer borçlanma araçlarına başvurması oldukça olağandır. Borçlar kontrol edilebilir seviyede olduğunda ve doğru yönetildiğinde işletme için bir avantaj olabilir. Bilançoda kısa ve uzun vadeli olarak yer alan borçların kontrolden çıkması ise işletmenin geleceğini tehdit edecektir.

Mali borçlar günümüzde finans dünyasının bir gerçeğidir. Borçlanma olmadan sadece öz sermaye ile bu alanda var olmak ve büyümek çok zordur. Ancak finansal borçların her zaman kontrol edilebilir seviyede olması gerektiğinin de unutulmaması şarttır.